Archive for kwietnia 2016

Home Archive for kwietnia 2016

Dziś Światowy Dzień Książki. Przy tej okazji nasunęły mi się różne refleksje. Od co najmniej kilku lat pojawiają się różne akcje czytelnicze. „Cała Polska czyta dzieciom”, czy też facebookowe „Nie czytasz? Nie idę z tobą do łóżka”. O ile jednak sama idea szerzenia czytelnictwa jest słuszna, bo to czynność rozwijająca, a przy tym przyjemna, choć bardziej wymagająca (w odniesieniu do na przykład oglądania telewizji), to mam wrażenie, że te akcje są wymierzone nie do końca tam, gdzie trzeba, co bardziej wygląda jak próby nawracania już nawróconych i elitaryzowanie się środowiska czytających.

Patrząc jednak na moich znajomych, obserwuję jednak, że nie jest regułą, że ludzie inteligentni i bogaci w wiedzę, to ci, którzy najwięcej czasu spędzają z nosami w książkach. Nie muszę chyba przypominać, że są różne sposoby uczenia się. Nie wszyscy są wzrokowcami, inni łatwiej przyswajają wiedzę słuchając lub samodzielnie doświadczając. Poza tym książka to jedynie jedno z różnych dostępnych mediów. Pewnie niejeden z nas doświadczył tego, że ktoś, kto wspominał, że w ogóle nie zaglądał do książek, a jedynie chodził na wykłady (albo i nie), bez problemu zdawał egzaminy na piątkę, podczas gdy inni oblewali, choć ślęczeli nad książkami godzinami. Wydawać by się mogło, że w telewizji na próżno szukać naprawdę wartościowych programów, ale przecież w dobie youtube'a, gdzie każdy może nagrać i wrzucić do internetu coś z myślą o nawet najbardziej niszowym odbiorcy, czy po prostu jakieś nagrania z wykładów itp., można znaleźć wartościowe treści.

Jak mówił Swami Shivananda: „Jeden gram praktyki jest lepszy niż tona teorii”. Czytanie samo w sobie jest mało widowiskową czynnością. Oglądalibyście relację z kilkugodzinnego maratonu czytelniczego? Ludzi pochylonych nad książkami, przesuwających po nich wzrokiem i od czasu do czasu przewracających kartki? Nuda? Nuda. Po najwyżej kilku minutach każdy by wyłączył. Bo w czytaniu najbardziej fascynuje to, czego nie widać – to, co zachodzi w umyśle. Czytanie jest też zaprzeczeniem działania. Jest jedynie przygotowaniem do działania. Do wykorzystywania i przetwarzania zdobywanej wiedzy w praktyce. Dlatego idea, by cały swój wolny czas poświęcać na czytanie, nie jest najlepszą receptą na życie, a jedynie na nie-życie. To tak jak Dumbledore wypowiadający się o zwierciadle Ein Eingarp: „Niczego nie daje pogrążanie się w marzeniach i zapominanie o życiu”. I choć niektóre książki, zwłaszcza przygodowe i fantastyczne dla młodszych, czy też romanse i kryminały dla starszych, taką funkcję ucieczki przed rzeczywistością spełniają i jest to dobre, kiedy można się zrelaksować po ciężkim dniu, czy też w jesienny wieczór zawinąć się w koc i z kubkiem gorącego kakao odbyć podróż do fantastycznej krainy, to jak ze wszystkim, nie należy przesadzać. Warto przekroczyć swoją granicę komfortu, odwinąć się z koca i osobiście sprowokować coś ciekawego. Nawet, zwłaszcza, kosztem spędzenia wieczoru z książką.

Wracając do kwestii początkowej, to mam wrażenie, że akcje same w sobie nie są w stanie nawrócić nieczytających na czytanie. „Jeśli czegoś nie przeczytam, to nie porucham” – nie pomyślał żaden dres. Takie akcje mają znacznie większą szansę powodzenia wśród dzieci, aby wyrobić w nich pewne nawyki i dobre skojarzenia. To oczywiście wymaga jednak zaangażowania od rodziców i opiekunów. W końcu jakże łatwo „pozbyć się” dziecka, włączając mu telewizor, zamiast przysiąść z nim nad książką... Nie bez znaczenia jest też dobór lektur. Na etapie, kiedy dziecko po raz pierwszy styka się z książka, najważniejsze jest, żeby przede wszystkim dać mu coś, co je zainteresuje. Na edukowanie i wkładanie do głowy klasyki, przyjdzie jeszcze czas później.

W odniesieniu do starszych czytelników, najwięcej mogą zdziałać konkretne tytuły. Pięćdziesiąt twarzy Greya (więcej o tej książce pisałam tutaj) to nie żaden szczyt światowej literatury, jednak będę bronić tej pozycji za to, że pewnie niejedna kobieta poświęciła swój wieczorny serial, na rzecz tej książki. To kwestia oczywiście sporna, jednak będę bronić stanowiska, że lepiej, aby osoba nieczytająca sięgnęła od czasu do czasu po słabą książkę (lub nawet bardzo słabą, jak w przypadku Greya), niż trwała w nie-czytaniu. Jest większe prawdopodobieństwo, że ktoś po przeczytaniu tej trylogii sięgnie po jeszcze inne, lepsze książki (a trudno znaleźć coś gorszego od Greya), niż sam z siebie od razu sięgnie po coś wartościowego, ale trudnego w odbiorze. Toteż w tym miejscu istotna jest promocja konkretnych, dobrych książek.

Podsumowując – zawsze musimy dokonywać wyboru. Czas na lekturę, to czas wirtualny, podczas którego chłoniemy cudze myśli, lub – także wirtualnie – współprzeżywamy cudze przygody. Siedzimy zatopieni w literach, podczas gdy obok nas toczy się życie. Ale myślę, że to właśnie doświadczenia lekturowe sprawiają, że to życie, kiedy odłożymy książkę, jest pełniejsze i bardziej świadome. A już wspominanie o takich dobrych stronach czytelnictwa jak rozwijanie samodzielnego myślenia, czy poszerzanie słownictwa, zakrawa na banał.

Chcesz więcej kultury? Śledź ją na facebooku!

W ten weekend odbywała się kolejna edycja największej imprezy fanowskiej w Polsce – Pyrkon, który w tym roku zgromadził ok. 38 tysięcy uczestników. Znajomi zalewają mi internet zdjęciami i kolejnymi relacjami, ale jakoś nie żałuję, że drugi raz z rzędu odpuściłam sobie tę imprezę. Tymczasem między rokiem 2008 a 2014 nie odpuściłam żadnego Pyrkonu. Siedem lat, siedem imprez.

Pamiętam swój pierwszy Pyrkon, w 2008 roku, który był przy okazji moim pierwszym konwentem w ogóle. Uderzyło mnie poczucie wspólnoty z tym kolorowym (głównie czarnym), zwariowanym tłumem. Odbywał się jeszcze wtedy na terenie dwóch szkół, na ulicy Łozowej. Oczywiście już wtedy był problem z dostaniem się na wszystkie prelekcje, na które chciałam się dostać, choć była to impreza na mniej niż trzy tysiące osób, nie tak jak teraz, ponad dziesięć razy więcej. I właśnie ta kameralność miała swój urok. Miało się wrażenie przebywania w otoczeniu, gdzie wszyscy wszystkich znali. Nie było też problemu z podejściem do zaproszonych pisarzy, poproszeniem o autograf, porozmawianiem, czy nawet zaproszeniem ich na piwo. W kolejnych edycjach goście mieli już wyznaczone dyżury autografowe, podczas których w każdej kolejnej edycji robiły się coraz dłuższe kolejki. Zatem swobodna rozmowa z pisarzem po prelekcji, czy spotkaniu autorskim, zamieniła się w godzinne stanie w kolejce po podpis.

Noclegi też od zawsze były problemem. O ile w ostatnich edycjach były to miejsca w jednej z hal na terenie Targów Poznańskich, o tyle wcześniej, oczywiście przy dużej dozie szczęścia i odpowiednio wcześniejszym pojawieniu się na miejscu, była opcja zaklepania sali, w której można było posiedzieć i ze znajomymi. Gżdacze i ochrona nie byli wtedy też aż tak mocno wyczuleni na picie alkoholu. Dalej – może i nocowanie na dużej hali było wygodniejsze ze względu na to, że wszyscy byli w stanie się pomieścić, to i tak nocowanie w szkole miało urok: widok ludzi śpiących WSZĘDZIE – na korytarzach, pod stołami, na stołach, na schodach... W tym momencie ktoś może mi zarzucić, że narzekam na to, że warunki stały się bardziej luksusowe. Ale to przecież właśnie skrajności najbardziej zapadają w pamięć i wspomina się je z nostalgią...

Targi Poznańskie. Impreza zyskała prestiż i początkowo faktycznie było tam wygodniej. Jednak z upływem kolejnych edycji wyczuwało się, że organizatorzy idą w rekord i dążenie do tego, żeby każdego roku podwajać ilość uczestników. I owszem, mnie samą cieszyło to, kiedy jednego roku było 6 tysięcy ludzi, kolejnego 12 tysięcy. Przy 24 tysiącach ludzie rozproszyli się na wiele konwentowych budynków. Wydarzenie definitywnie zerwało z tym, czym było w 2008 roku, na moim pierwszym konwencie.

Z relacji, które czytam, potwierdza się to, co czułam już na swoim ostatnim konwencie, w 2014 roku. Że to impreza dla wystawców i cospleyerów. Przychodząc na prelekcje, trzeba obejść się smakiem, bo sale są przepełnione. Sam program też jest wtórny i nieciekawy. Można sobie więc popatrzeć – na cospleyerów, albo na stoiska z nerdowskimi gadżetami. A przecież i wejściówka z każdym rokiem jest coraz droższa. W 2008 roku było to 25 złotych, w tym 60. Za większą kasę dostaje się więc mniej, pod złudzeniem tego, że więcej – bo większa powierzchnia, bo więcej gości, bo więcej atrakcji, bo więcej uczestników. Tyle że uczestnik i tak nie ma możliwości z tego wszystkiego skorzystać, bo nie może się dopchać do przepełnionych sal!

Oczywiście nieodmiennie każdy konwent to okazja do spotkania znajomych. Wszyscy w fandomie mają takich znajomych, z innych części Polski, czy takich, których znają głównie z forów i spotykają się przede wszystkim na konwentach. Kiedy jednak zaczyna się tracić zainteresowanie tematyką poruszaną na konwentach (czyli głównie fantastyką, choć Pyrkon to już bardziej ogólnie festiwal popkulturowy), jak w moim przypadku, to i siłą rzeczy, nawet te znajomości internetowe się wykruszają.

No bo właśnie – przez długi czas byłam zakochana w fantastyce. Ale po prawie trzech latach działania na portalu o takiej tematyce, współorganizowaniu dwóch konwentów (Baltikonów – to z kolei największy obecnie konwent na Pomorzu), czuję, że to już nie moja bajka i sentyment też już się wypalił i czas już się pożegnać z fandomem. Mnie już znudziła taka tematyka, ale nie zmienia to faktu, że mam w związku z nią wiele fajnych wspomnień.

Oczywiście Pyrkon, jako największa impreza tego typu, stanowi nawet jeśli nie wzór do naśladowania, to na pewno istotny punkt odniesienia podczas planowania tego typu imprez w innych miejscach, nawet jeśli duuużo bardziej kameralnych w charakterze. Tym bardziej chciałoby się, żeby za rosnącymi z roku na roku liczbami, szła też zmiana jakości...

Chcesz więcej kultury? Śledź ją na facebooku!

Subskrybuj: Posty ( Atom )

Pages

Navigation Menu

Pochodząc z trzech różnych regionów...

Wiedeń – miasto (gadżetów) Klimta

Garść refleksji wokół Światowego Dnia Książki

Dlaczego więcej nie pojadę na Pyrkon